Kinderzwerfboeken in Poelenburg

Boeken kun je prima delen! In Poelenburg werd de komst van vier nieuwe kinderzwerfboekstations gevierd met een officieel openingsfeest. Een wethouder, kinderen, een goochelaar en heel veel boeken. Stadsdichter Ellis van Atten mocht er een gedicht bij schrijven en laten horen. In de Zaankanter een mooi verslag, hieronder het complete gedicht.

 

Zwervende boeken

Er zijn zwervers op dit station
met dikke jassen van gekleurd karton
Ze zijn dik, dun, nieuw en soms tot op de draad versleten
met gevouwen bladzijden, krassen en gescheurde regels

Er zijn zwervers op reis door Nederland
Ze gaan van hand tot hand tot hand tot hand
naar huizen, scholen, dorpen en steden
en ook in Poelenburg zijn ze neergestreken

Heb jij ze al gezien? Heb jij ze al gelezen?

Er zijn zwervers met alleen maar woorden
Er zijn zwervers met heel veel plaatjes
en er zijn zwervers met allebei

Het zijn allemaal zwervers met mooie verhalen
met ernstige, vrolijke, grappige praatjes
Ze zijn soms verdrietig en dan weer  helemaal blij
Net zoals mensen en net zoals jij

Als je een zwerver meeneemt in jouw hand
en je gaat lezen, kom je thuis in een ander land
waar echt alles kan

Vaar op een wolk, vind een brief in een fles
Klim in een boom tot aan de sterren. Neem hapjes van de maan
Word zelf een prinses. Dans met banaan. Wilde dieren praten
Een auto met benen. Een vis die kan vliegen
Een gevecht met gevaarlijke piraten

In boeken kan alles, echt alles bestaan
Jouw gekste dromen lijken dan even
ECHT waar!

De zwerver – of zeg maar: het zwervende boek –
kan bij jou blijven wonen of verstoffen in een hoek
of kan verhuizen naar een leesgierige buur
en jij kunt op dit station weer op zoek
naar een nieuw leesavontuur

©Ellis van Atten, stadsdichter075

 

Stadsdichter en Sinterklaas

Stadsdichter Ellis van Atten viert geen Sinterklaas. Te druk met het schrijven van Sinterklaasgedichten! Zoet voor het programmaboekje van Sintstad bij de landelijke intocht van Sinterklaas. En een traditioneel gedicht als toeschouwer van hopeloze discussies over tradities. Tradities, die wat haar betreft niet vaak genoeg kunnen veranderen.

 

Traditioneel Sinterklaasgedicht

 

Piet verbijt zijn tranen, koukleumend op de boot

onder de mantel van Sint verborgen. Windvrij droog

Zijn ogen, zijn zwarte masker geheel intact

De klemoorring afgezakt, ontbloot de lel. Roze babyhuid!

Bruine stijle haren piepen onder de zwarte krullen uit

En de kinderen met scherpe ogen en een scherpere stem

herkennen zijn gympen (als die van hun grote neef)

 

Hij begraaft zijn ware gezicht in grappen en grollen

Traditie slaat een grauwe mantel om hem heen

Troebel zijn ogen, blind voor wat kinderen al hebben ontdekt

Achter ieder opgetrokken masker schuilt een kleurrijk mens

die wil worden gezien en niet wil worden gekwetst

De kinderen met scherpe ogen en een scherpere stem

snijden de verpakking door en gooien het ver weg

 

Zonder balast en met neef Piet op nieuwe schoenen

gooien ze de koppen in de wind en varen ze

vliegensvlug naar een feest van vriendschap en

 

o ja

 

Sint, wie was dat ook alweer?

 

©Ellis van Atten

Stadsdichter 075

 

1ste klas cultuur


Een ei is geklutst vlug ondersteboven
ingepakt en teruggelegd naast een gracht
het broeden kan weer beginnen
een nest vol toekomstbloemen
Verlichting in groen plastic verpakt
Nieuwe ronde, nieuwe kansen?
Onontgonnen grond aan het volk
Teruggegeven luchtkastelen
De nieuwe dienstregeling gaat vandaag in
nu het massieve monster is gebroken
Niet rechtsgeldige verdoving werkt averechts
Een fraai verhaal op sterk water gezet
Een kloppende kater geeft zich over
Gewonnen met Zaanse tongval

Bij de onbewaakte spoorwegovergang
fluit een slapende conducteur de stad wakker
Dansen in de open lucht

Ondertussen:
Tussen clusterbommen op kromme assen
en hippe Hembrugyuppen kan deze stoptrein
weer gaan rijden langs de golfslag van de Zaan
Samenscholing beloond met mooie cijfers
Reizen richting een open einde

©Ellis van Atten & Jeroen van Leeuwen

Leefhonger

Voor de Samenloop voor Hoop Zaanstad 2018, een sponsorestafette voor het KWF , schreven de stadsdichters….

Leefhonger

Wandelen tussen bomen
Blote voeten in het natte gras
kopjes van madeliefjes in het groen
zonneglans van boterbloemen
vlinders vliegen vluchtig
klaprozen zweven licht
op dunne stelen
kwetsbare kracht kriebelt
tussen de tenen
Leefhonger
Schoonzwemmen
Dagenlang brood smeren
Samen spekkoek eten

Laaghangende takken slaan
in het gezicht na een zware regenbui
Het pad versmalt, spinnenwebdraden
doorkruisen dwarsverbanden
wortels ontbloot. een tandhals
Sparren op zandgronden

Wandelen tussen bomen
Blote voeten in het geplette gras
struikelen over stronken
landen hard in kuilen vol onkruid
Netelige brand slaat de klauwen uit
Distels steken tussen de tenen
Gevangen tussen twee vuren
verschroeide binnenhuid
Verstoring opgebouwd door
krachtige groeiexplosie

Zonzoekers raken de bodem, vinden
wortels in ondergrondse waterstromen
boren bronnen aan, bouwen kastelen
van stapelstenen met trappen
naar daar

Waar de zon

Waar de regen

Waar de maan

Waar schitterende sterren
het donker snijden in dit bos
waar wij hand in hand wandelen
Madeliefjes, boterbloemen, klaprozen
bladeren aan bloeiende bomen
warmwaterval

Blote voeten in het jonge gras
Tussen de tenen kriebelt het

Hoop

Ellis van Atten & Jeroen van Leeuwen

Jonge dichters in Zaanstad

De Zaanse Jongeren Poëzie Wedstrijd 2018 werd op 10 juni afgesloten met een finale tijdens het Jongeren Theater Festival JOteVAL in het Zaantheater. Drie finalisten Noa Pijpker (15), Sophie Waij (18) en Nika Drion (17) lieten prachtige poëzie horen. Nika Drion ging naar huis met de eerste prijs.

Tijdens een intieme bijeenkomst, gepresenteerd door stadsdichter Jeroen van Leeuwen, droegen de drie dichteressen hun gedichten voor publiek. En voor de jury bestaande uit twee leden van de Zaanse Dichterskring Vera Jongejan (kunstenares en dichteres) en Thijs de Lange (student en dichter). Het derde jurylid was Daan Uttien (edelsmid en alleskunner) van Fluxlab. De jury was zeer te spreken over de kwaliteit van de gedichten, de presentatie en de eigenheid van de drie dichteressen. Noa maakte indruk met haar gedicht ‘de Roos’, gevoelig en mooi voorgedragen. De gedichten van Sophie werden overtuigend gebracht met een goede heldere presentatie. Nika maakte indruk met de combinatie van serieuze, gevoelige onderwerpen en leuke vondsten, zoals een ‘anti-liefde pil’. Daarmee kwam zij op de eerste plaats.

De bedenktijd van de jury werd muzikaal ingevuld door een solo-optreden van Thomas Bons (16). Hij liet zelfgeschreven songs horen en begeleidde zichzelf op piano en gitaar. Op het St. Michaëlcollege is hij regelmatig op het podium te vinden in bandformatie.

De organisatie was in handen van stadsdichters Ellis van Atten en Jeroen van Leeuwen i.s.m. de Zaanse Dichterskring en Fluxus. Verder werd deze finale mogelijk gemaakt door Iktoon de Zaanstreek, Bruna Zaandam en boekhandel Stumpel in Krommenie.

 

 

Lintjesregen

De dag voor Koningsdag maakten de stadsdichters deel uit van een mooie traditie. De Lintjesregen. Voor de acht gedecoreerden was het een verrassing. Stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten verdiepten zich in de traditie, schreven een gedicht en hadden het voorrecht deze voor te dragen in de raadzaal.

Wie draagt het land waarin wij wonen?

De kroon onschendbaar vaak elders op zijn troon
belegt boterhammen ceremonieel op een basisschool
laat land besturen over aan het kabinet
Een echt paleis heeft twee verschillende kamers
sinds de Verlichting ontstaan
Dit is het land
waarin wij wonen

Provinciaal gedeputeerd gekozen staten aangevoerd
door een commissaris prinsgezind, spinnen draden
plaveien wegen, heien regels, bouwen bruggen
tussen dorpen, steden en landelijk beleid
wandelen door tijd tussen Den Haag en uw stad
Dit is de provincie
waarin wij wonen

Glinsterende slingers om de ambtsketen rusten
op brede schouders van de burgemeester
Wakend over veiligheid, blik gericht
op actualiteit en criminaliteit. Op locatie koffie drinken
knippen in linten en spelden pinnen met erecode
voor een heldere blik op de dagelijkse dingen
Dit is de stad
waarin wij wonen

Bezige bijen, belangeloze inzet, vangnet, kloppend
hart van het werkvolk, zoemen zachtjes tot de korf
wordt opengezet. Imker met open ogen, open oren
geeft met gesloten mond wijze honingraat
in een gefluisterd briefgeheim aan de koning

Maanden onderweg geweest, verwachtingsvolle dracht
Burgemeesterstempels, commissarishanden schudden
Een kind is ter wereld gebracht. Roze wolkenwevers
laten lintjes regenen over ingezetenen
De kroon in volle glorie door onderscheidende kracht

Het heeft de koning behaagd
te tekenen met ridderlijke ganzenveer
omdat hij weet

Wie het land draagt
wie de stad maakt
waarin wij wonen

 

Zon. Zaan. Sloepen.

Ter gelegenheid van de 15e Slag om de Zaan op 21 april schreef stadsdichter Jeroen van Leeuwen een gedicht en droeg daarmee bij aan de feestvreugde.

Slag om de Zaan

Ware watermensen verplaatsen
vijftien grenzen als haar
Fijne rimpels aan de oppervlakte
Vervormen tot strak kolkende vooruitgang

Drang tot woest beuken
door pols-slag golvend
Over toveren gesproken
De lente is in ons gezicht ontploft
de knop zocht een moment van rust
Rust?
Komt wel weer aan de kant

Eerst strijden de partijen met riemen
Teams zij aan zij in de voorste linie
Geweldloze maritieme oorlogvoering
op deze eeuwenoude veenrivier
Steken onder het Zaanwatervlak
varen naar later met open vizier
Een podiumdier ziet
van drie treden slechts de hoogste positie
van zegevieren

Meedoen is belangrijker dan winnen
maar toch..
Soms is het goed om een goed boek te lezen
Soms is het goed om in een sloep te racen
Mogen de beste schippers winnen
met harde humor om vuur aan boord te blussen

We drinken op kristallen vlakjes
Diamant vloeibaar mozaiek
ontroering in zomerthee
zweef hier mee
door de meest noordelijke neutronenzee

Scheepsladingen zeeslagen
op paarden gespeeld
Blaren op palmen
Na verloop van tijd werd het eelt
Dat scheelt veel
wanneer het tempo hoog ligt
Ook al ervaart men mist
Er is helikopterview
overzicht met ogen dicht
Betoverd licht buiten het bereik
van ankers en levende ketenen
Boegbeelden springen door bladspiegels
genoeg beweegredenen

 

Jeroen van Leeuwen

 

 

 

De schoolmeester

Cor Bruijn, schrijver van streekromans of literatuur? Schoolmeester of ook kind gebleven? Wat hij schrijft, spreekt tot de verbeelding. Ook bij Ellis van Atten en Jeroen van Leeuwen, die als Zaanse stadsdichters, een gedicht over hem schreven voor de Literaire Salon op 15 april 2018 in het Zaantheater.

De schoolmeester

Tussen de muren van het klaslokaal vormen
kinderen het toneel voor de geleerde timmerman
Aap. Noot. Mies herboren. Kinderen in een rij gevlochten
Krijt krast scherpe sporen in zachte klei. Land deint
Golvende meisjesharen in de inktpot gedoopt
Meester. Haal de kinderen in

Schenk het recept uit over zaakonderwijs
Geef een taak. Ontwaak tot ongepoleist ruwe edelsteen
door adelstand verhandeld. Eigen paden platgetreden
naar boven gewandeld. Vandaag, op de grens van
vanmorgen en middag, is een leraar geslaagd oneindig
in het scheppen van spaden in veen
het vertraagd laten bloeien
van een bloembed aardbeien

De meester vaart uit in jeugdherinneringen
Hoe hij leerde, wandelen naar Sneek. Regels aan
de lieslaarzen gelapt. Literatuur ontsnapt aan
spreektaalavonturen Hij verliest zijn hoofd in Zaanse verhalen
Het kind spreekt voor en na zijn beurt
Haalt de meester in

Tweedimensionale drukkunst laat 3D beelden
spreken in aanstekelijke plaagvonken. Zaanstreken van
straatjongens. Kinderkoren vertellen over
opa’s, oma’s in dit polderland
Suizende seizen ontwijken. Het kost de dode molen
zijn kop en kap. Vuur is aangestoken
Tijdreizen in voetsporen van verdronken vaders
Weer tot leven komen. Wonen op de Lorziezolder
Een schuur met thuiskomst in houten tempel
Werkende gezinnen van oude stempel

Verlaag platte bodems onder bruggen door
Hoge druk, de 12e van de ketel. Het verhalende over
generaties uitgeworpen. Gefluister in de wind. Stilte
Zilt want de zee is nabij. Het bootje in de sloot verloor de onschuld
dreef af naar groot water. Vissenvangers en golventemmers gooien
liefdesnetten. Begeerte. Bloot.

Kinderen klommen uit boeken tot
boomlange jongens en meiden
Zie ze sprongen door tijden weggecijferd door
canon-makers. Wat ervaren wij van het water-varen?
Over het plafond deze daken schakelstroom door pannen en goten
Hoge spanning vergroten geeft schokken
Schoolbelresonantie van de scheepsklokken

In de vitrinekast verstoft tussen vaantjes en bekers
de oorkonde. Schitterend de voorjaarszon op een plein
Wonderlijk verborgen hoofdpersoon
speelt luchtgitaar met fietsende voeten
Voor de marktkoopman een grote onbekende
Scheepje danst op de sokkel der kennis
Literatuur met labelnaam gestopt
in een hokje met weerhaakjes gepropt

De meester is ingehaald door zijn auteur
oude geurboeken lezen
zo bladert hij door toekomstbeelden

Lijst 17. Onverkiesbaar, wel te volgen

Een periode van debatten en campagne voeren sloten uw stadsdichters af met een gedicht tijdens de installatie van de kersverse gemeenteraadsleden. We leefden onszelf in door een aantal weken geleden zelf een campagne te starten met lijst 17: Stadsdichter075. Een vrolijke dichterlijke partij die niet op het stembiljet terecht kwam.  Teleurgesteld? Nou nee. Fijn dat er mensen zijn die willen besturen enzo, wij doen liever iets met woorden.  Heeft het ons wat opgeleverd? Ja. We zijn nu, naast Twitter, ook te volgen op Facebook en Instagram. En:

DICHTERLIJK RESULTAAT VOOR DE RAAD

In de weken voor de verkiezingen schreven wij al aan dit gedicht. Voegden er nog wat tips van bezoekers van de Culturele Raad Zaanstad in en moesten twee dagen er voor toch ook nog iets kwijt over de hertelling. Dit is het geworden: Een Raadgedicht

Terugkijken kan ook HIER.

LIJST 17: STADSDICHTER075

Wat waren we blij met alle steun. We mochten filmen in de raadzaal, ons promotiefilmpje kwam bij De Orkaan online, een vriendin maakte een poster en we infiltreerden bij een bestaande partij om ons onder de Zaanse burgers te begeven. Daar konden we ons volledige programma ventileren: 

 

ZAANSE POëZIE POLITIEK of andersom…

 

AFSCHEID VAN LIJST 17

Op de verkiezingsdag bleek dat lijst 17 niet op het stemformulier te vinden was, we bereidden ons voor op een afscheid. Tijdens het voorprogramma van de Culturele Raad Zaanstad kregen we die gelegenheid. En passant namen we nog wat boodschappen van het publiek mee om te verwerken in het gedicht voor de nieuwe gemeenteraad.

Ten afscheid van onze politieke carrière schreven we dit gedicht:

 

Zaanse poëzie politiek

Met een verzameling woorden zinnig verbonden
wilden we de politiek verdichten, misschien verlichten
Een zetel hebben we niet gewonnen
Daarom schrappen we, zoals het schrijvers vaker vergaat

Lijst 17

STADSDICHTER075

Tot de volgende verkiezingen wordt er verder geschaafd
aan onze vier programmapunten:

Poëzie is van ons allemaal en ideaal als gemeenschappelijke taal

Poëzie is geschikt om de Zaan en andere kloven te overbruggen

De stadsdichter wordt gekozen door de participerende Zaanse burger

Politiek moet op rijm! Met wat er leeft in de Zaanse maatschappij

Voor het stemmen de deur uit
na de uitslag in de banken
is het lot van gemeenteraadsleden
op afstand van uw adviezen, raad en ideeën
Deel ze met ons, in het kader van poëzieparticipatie
verwerken wij ze in het installatiegedicht
voor de nieuwe volksdelegatie
Laat u horen! Dat is ware poëzie!

Stadsdichter075. Niet gekozen. Wel te volgen.

Zaanse Jongeren Poëziewedstrijd 2018

Ooit een mooi, spannend, lief of grappig gedicht geschreven? Of ben je dat van plan? Doe mee aan deze wedstrijd voor Zaanse Jongeren van 12 tot en met 18 jaar! Inzenden kan vanaf 31 maart tot en met 25 mei, met schrijven kun je nu al beginnen! Tijdens de finale op 10 juni (19:30-21:30 ) in de artiestenfoyer van het Zaantheater wordt de winnaar bekend gemaakt en worden de prijzen verdeeld. Lees verder voor informatie.

Wie kunnen er mee doen?

Jongeren van 12 tot en met 18 jaar, die in Zaanstad wonen of in Zaanstad naar school gaan.

Hoe doe je mee?

Tussen 31 maart en 25 mei kun je twee of drie gedichten mailen naar stadsdichter075@gmail.com. Het liefste als word-document, maar een foto mag ook. Vermeld in de mail: je volledige naam, je leeftijd, waar je naar school gaat en je mobiele telefoonnummer.

De gedichten mogen overal over gaan, mogen kort of lang zijn, rijmen of niet, verdrietig zijn of vrolijk. Wel moeten ze in het Nederlands.

Voor 1 juni hoor je of je bij de laatste tien hoort en wordt je uitgenodigd voor de finale op zondagavond 10 juni in de artiestenfoyer in het Zaantheater. Houd die datum alvast vrij!

Wat kun je winnen?

Dat is nog niet helemaal zeker, maar prijzen komen er! Zodra we meer weten, laten we dat weten. Hier en op de Facebookpagina van Stadsdichter075.

Tips en trics

Natuurlijk kun je de leraar Nederlands om hulp of advies vragen. Je mag ook een vraag stellen aan de stadsdichters van Zaanstad Jeroen en Ellis via Facebook of mail.

Het belangrijkste is dat je schrijft over iets dat je zelf interessant vindt! En als je al eens een gedicht hebt geschreven en er tevreden over bent, kun je die natuurlijk ook insturen.

Veel succes!