Februaristaking – Op een dag breekt het

Op een dag breekt het

 

Op een zeker moment breekt het

en kruipen angst, woede en ontzetting

uit het ei. Krokussen steken de kop op en kleuren de

zwarte aarde om de vorst uit de grond te verdrijven

 

Tussen de kleine getypte letters

schreeuwt een handgeschreven protest

 

Staakt! Staakt! Staakt!

 

Het pamflet verspreidt zich als een

olievlek. Als teken van verzet

wordt het werk neergelegd

 

Alles staat stil

Geen tram rijdt

geen kraan loopt

Fabrieken en machines zwijgen

De arbeiders – de mensen – komen op stoom

 

De massa marcheert van Dam naar Dam

De massa scandeert en strijdt

tegen de beperkte houdbaarheid

van menselijkheid.

 

Het was 1941

 

De krokuskoppen waren kansloos in

bevoren aarde. Inkt droogde op,

stemmen werden gesmoord. Het

protest werd gebroken. De vijand

bleef moorden

 

Ondergronds smeulde het, wortelde weerstand

en bleef de aarde in beweging. Want – hoe dan ook –

op een dag breekt het en kruipen liefde, vrede en

rechtvaardigheid uit het ei.

 

Het is 2021

 

Krokussen, tulpen en narcissen steken hun koppen

op en kleuren onze wereld. Wij zijn vrij

 

Schreeuw het uit!

 

En verzet je tegen alles wat tegen mensen lijkt te zijn

Breek als het nodig is – ook al zijn de signalen klein

 

 

 

ZaanPride: Zie je?

 

 

 

 

Zie je?

 

Op het eerste gezicht is een bos

groen en overal hetzelfde

Maar als je er midden in staat

je oog laat rondgaan, zie je het!  Zie je het?

Het ene bos heeft blad, het andere naalden

of  lange lianen. Er zijn bomen met vruchten:

zoetsappig, scherp stekelig of ruw

in vele kleuren en smaken

 

Toch stroomt door iedere boom levenssap

waardoor ze groeien en de hemel aan

kunnen raken

 

Vogels hebben allemaal vleugels

toch is de ene vogel de andere niet,

de één start kaal en de ander met dons

Er zijn zwemmers, lange afstandvliegers,

bidders en hardlopers. De ene zingt,

de ander kwaakt, kukelt of klopt

tegen holle basten van bomen

 

Toch beginnen ze allemaal in een ei

en krabben zich – als ze groot zijn –

tussen de veren

 

Op het eerste gezicht lijken ze niet op elkaar

Mensen verschillen van kleur, van bouw,

van geslacht, van haar, van seksuele voorkeur

Ze zingen met hoge stemmen of juist hele lage,

bewegen vloeiend, zwevend als danseressen

of zijn houterig als marionetten

 

Mensen lijken niet op elkaar

totdat je er tussen gaat staan

en om je heen kijkt. Zie je?

 

Alle mensen bewaren hun hart

op dezelfde plek. Soms is het verborgen,

nog niet ontdekt. Maar ieder kloppend hart

tikt tegen de ruwe bast tot sappen gaan stromen

de bladeren zich ontvouwen en reiken

naar de hemel, waar alle kleuren

een plek zoeken in de regenboog.

 

Wat lijken we op elkaar! Zie je?

Estafette van de kortste nacht

 

 

 

 

 

De kortste nacht dwingt de langslaper
tot haast. Hoe snel kan hij in het land
van dromen belanden?
Van maan tot maan liegt het
een waaktoestand. Een wende
valt op niemand te verhalen.
De nachtwaker staat met één voet in de dageraad
In het donkerste van de nacht
 en wordt door die gedachte al
 aan het wankelen gebracht.
 
Maar nee, zegt de geest van de slaap,
ik laat me niet opjagen. Kijk dan, de sterren!

Via de mail geschreven door dichters van de Zaanse Dichterskring.

Joke Kaviaar, Vera Jongejan, Martha Schaap, Mandy Pijl en Ellis van Atten

Kristallnacht – Meer dan glas

Zaterdagavond 9 november 2019 was de herdenking van de Kristallnacht in 1938, georganiseerd door het 4-5 mei comité van Zaanstad.

Een avond met muziek van Bouk Bouwmeester, een documentaire, een gesprek met Erik Schaap van het Discriminatiebureau Zaanstreek Waterland en gedichten van Gerrit van den Nieuwendijk, Hans de Roo en stadsdichter Ellis van Atten. Het gedicht van Ellis lees je hier:

Meer dan glas

 

De angst tussen haar tanden

knarst harder dan het glas

onder haar voeten

In de koude hand van moeder

balt zij haar drijvende knuist

 

De kinderen waar ze gisteren mee speelde:

vandaag vreemden

En op straat klinkt een lied dat

zij niet mee kan zingen,

niet kan overstemmen

 

Geluidsgolven breken tegen haar borst

Hartslag ontregelt. De wereld. Chaos,

waarin het ritme van de marcheerders

met onverwachte precisie

het kind tussen de ogen raakt

met scherpe messen

 

Waar licht aan het plafond hing,

gaapt nu een gat naar boven:

grauwe sterrenhemel,

zonder slaap, zonder dromen

Matrassen met ruggen tegen de muur

Gesloten ogen. Het kind ruikt rook

 

Vuur

Overal vuur

 

Het smeult na waar wetteloze wolven

hun vette vingers drukten op Thora-rollen

Herschreven boeken slaan

de grond weg onder haar voeten

Het kind is offer, lam voor de slacht

Melk wordt met haar bloed opgedronken

Druiven worden gebroken voor zure wijn

 

Onder de stampende laarzen

breekt meer dan glas

 

Op het perron staat een moeder

met lege handen

 

De trein rijdt

 

Het kind zwaait en vangt scherven

 

©ellis van atten

Dichter en Schulddienstverlener Klaas

Naast dichter kennen we Klaas Wezel als een man die met beide benen in de maatschappij staat. Als vrijwilliger in de schulddienstverlening ziet hij de problemen van dichtbij en giet die in begrijpelijke taal. Op rijm, dat ook nog!

Hulp helpt

Kom maar uit die schulp
nodig is echte hulp
neem stappen met stoute schoenen
van stappen komen kampioenen
dat zijn overwinnaars van schulden

gescheiden, gekleurd, dakloos
als kinderloos
maar in blijde verwachting
na vreselijke verachting
onvoldoende zicht op zaken
makkelijk in problemen raken
soms zelfs opgelicht

gek van geldgebrek
van de dam is het hek
roodstand
verlopen creditcard
voedsel van de voedselbank

ongeopende enveloppen
deurwaarders bonzen
op de deur
van alle gedachte geldslonzen
incasso, afsluiting, ontruiming
lijken dagelijkse terreur

van alles door elkaar
raak je murw
en er helemaal mee klaar
alles lijkt pulp
chaos vraagt om hulp

als roepende in de woestijn
maar het is er druk
en men schreeuwt om
aandacht en daadkracht en
een beroepskracht
van de hulpverlening
en een beetje geluk

kun je niet rondkomen
weet dat wij je tegemoetkomen
al stink je van de stank
al drink je van de drank
kom maar en spreek
er volgt geen gezeur of preek
kom maar voor een praatje
niemand slaat je

als hulpverlener op de fiets
door weer en wind
dat geeft niets
naar het Gegevensverzamelgesprek
voor hulp aan mensen met Chronischgeldgebrek

ikzelf zweet er
als ik aangekomen ben na tien kilometer
druppels op het schuldhulpformulier
naast de opgedroogde tranen van cliënt
die blij is dat je er bent
omdat je helpt
en het bloeden een beetje stelpt

Schulddienstverlening
Beslist niet overbodig
Broodnodig

Klaas H. Wezel
Vrijwilliger

2019-01-16T00:45:54+00:00 Gedichten Klaas H. Wezel|

Kinderzwerfboeken in Poelenburg

Boeken kun je prima delen! In Poelenburg werd de komst van vier nieuwe kinderzwerfboekstations gevierd met een officieel openingsfeest. Een wethouder, kinderen, een goochelaar en heel veel boeken. Stadsdichter Ellis van Atten mocht er een gedicht bij schrijven en laten horen. In de Zaankanter een mooi verslag, hieronder het complete gedicht.

 

Zwervende boeken

Er zijn zwervers op dit station
met dikke jassen van gekleurd karton
Ze zijn dik, dun, nieuw en soms tot op de draad versleten
met gevouwen bladzijden, krassen en gescheurde regels

Er zijn zwervers op reis door Nederland
Ze gaan van hand tot hand tot hand tot hand
naar huizen, scholen, dorpen en steden
en ook in Poelenburg zijn ze neergestreken

Heb jij ze al gezien? Heb jij ze al gelezen?

Er zijn zwervers met alleen maar woorden
Er zijn zwervers met heel veel plaatjes
en er zijn zwervers met allebei

Het zijn allemaal zwervers met mooie verhalen
met ernstige, vrolijke, grappige praatjes
Ze zijn soms verdrietig en dan weer  helemaal blij
Net zoals mensen en net zoals jij

Als je een zwerver meeneemt in jouw hand
en je gaat lezen, kom je thuis in een ander land
waar echt alles kan

Vaar op een wolk, vind een brief in een fles
Klim in een boom tot aan de sterren. Neem hapjes van de maan
Word zelf een prinses. Dans met banaan. Wilde dieren praten
Een auto met benen. Een vis die kan vliegen
Een gevecht met gevaarlijke piraten

In boeken kan alles, echt alles bestaan
Jouw gekste dromen lijken dan even
ECHT waar!

De zwerver – of zeg maar: het zwervende boek –
kan bij jou blijven wonen of verstoffen in een hoek
of kan verhuizen naar een leesgierige buur
en jij kunt op dit station weer op zoek
naar een nieuw leesavontuur

©Ellis van Atten, stadsdichter075

 

En of Hans de Roo in Heerhugowaard was!

Dichter Hans de Roo gaat op stap met zijn gedichten. Op 3 november was hij te gast in de bibliotheek in Heerhugowaard bij Schrijvenswaard. Naar hem kijken en luisteren kan via deze link.

En rustig meelezen kan ook!

EN OF

Niets is wat het schijnt
maar ik bén als ik schrijf
door kolfjes van mijn hand

en nog voor de eerste koffie
lees ik trouw de krant.

Vergeleken met een Kant of Hegel
is mijn brein van post de zegel,
ben ik de arme monnik aan het werk
gestempeld door het ik-tijdperk.

In vijfkwartsmaat des monds getikt
dat niets is wat het lijkt
en schijn de moeder van beweging is
op het verkeerde been.

Kijk maar hoe een boerenzwaluw
op zijn muggenjacht zigzag
door de ruimte schiet als Arjen Robben,
in je blikveld of net weer niet,

Of zie hoe een opgejaagde gazel
in stofwolken opstuift voor de sluipleeuw
en in gehoekte springloop nog versnelt
waarna de leeuw afhaakt, uitgeteld.

Als elke seconde telt,
belt een dolfijn 112
luchtbellen uit een stille oceaan.

Een traan vliedt in de overloop.
Men is er even niet.

Wat weg is,
is ooit gezien.

 

 

 

2018-11-06T00:36:15+00:00 Gedichten Hans de Roo|

Joke Kaviaar & Peter Storm: Zingende rebellen

Met Peter Storm vormt dichteres Joke Kaviaar het duo ‘Your local pirates’. Ze zingen en maken muziek, akoestische liedjes met gitaar en stem. Je kunt ze tegenkomen op demonstraties, alternatieve festivals en waar ze zichzelf maar uitgenodigd weten te krijgen om de atmosfeer nog opstandiger te maken dan die al is. Veel van hun songs zijn geschreven door één van hen of door hen beiden, maar ze doen ook liedjes die ze mooi vinden en die door andere artiesten geschapen zijn. Ze zijn te vinden op hun facebookpagina en zeer benaderbaar. Hier één van de teksten:

Laat ze zelf vertrekken!

Wat zijn dat voor een mensen
in dit Hollandse moeras?
Met hun wetten en hun grenzen
om hun veels te groene gras

Ze kennen geen ellende
want ellende, dat zijn zij
Voor wie vlucht en aan komt rennen
maken zij geen plekkie vrij!

Laat ze zelf vertrekken – die de mensenrechten schenden
Laat ze zelf verrekken – met de hele bak ellende

Ja, ze weten toch zo goed
hoe een bange arme donder
dit land verlaten moet
voor hun eigen wereld orde

Rot maar op, ga maar retour,
anders sluiten we je op
want we geven echt geen moer
om je, we geven je wèl een schop!

Laat ze zelf vertrekken – die de mensenrechten schenden
Laat ze zelf verrekken – met de hele bak ellende

En wat is nou die moraal
waarmee ministers leuren?
Het is voor ons allemaal
Nou, dat is me toch terreur, hè?

Dus wij roepen ‘Laat ze blijven!’
want we zijn het meer dan zat
Ondervind maar aan den lijve
Zo een trap onder je gat!

Laat ze zelf vertrekken – die de mensenrechten schenden
Laat ze zelf verrekken – met de hele bak ellende

2018-11-05T12:40:46+00:00 Gedichten Joke Kaviaar|

Lintjesregen

De dag voor Koningsdag maakten de stadsdichters deel uit van een mooie traditie. De Lintjesregen. Voor de acht gedecoreerden was het een verrassing. Stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten verdiepten zich in de traditie, schreven een gedicht en hadden het voorrecht deze voor te dragen in de raadzaal.

Wie draagt het land waarin wij wonen?

De kroon onschendbaar vaak elders op zijn troon
belegt boterhammen ceremonieel op een basisschool
laat land besturen over aan het kabinet
Een echt paleis heeft twee verschillende kamers
sinds de Verlichting ontstaan
Dit is het land
waarin wij wonen

Provinciaal gedeputeerd gekozen staten aangevoerd
door een commissaris prinsgezind, spinnen draden
plaveien wegen, heien regels, bouwen bruggen
tussen dorpen, steden en landelijk beleid
wandelen door tijd tussen Den Haag en uw stad
Dit is de provincie
waarin wij wonen

Glinsterende slingers om de ambtsketen rusten
op brede schouders van de burgemeester
Wakend over veiligheid, blik gericht
op actualiteit en criminaliteit. Op locatie koffie drinken
knippen in linten en spelden pinnen met erecode
voor een heldere blik op de dagelijkse dingen
Dit is de stad
waarin wij wonen

Bezige bijen, belangeloze inzet, vangnet, kloppend
hart van het werkvolk, zoemen zachtjes tot de korf
wordt opengezet. Imker met open ogen, open oren
geeft met gesloten mond wijze honingraat
in een gefluisterd briefgeheim aan de koning

Maanden onderweg geweest, verwachtingsvolle dracht
Burgemeesterstempels, commissarishanden schudden
Een kind is ter wereld gebracht. Roze wolkenwevers
laten lintjes regenen over ingezetenen
De kroon in volle glorie door onderscheidende kracht

Het heeft de koning behaagd
te tekenen met ridderlijke ganzenveer
omdat hij weet

Wie het land draagt
wie de stad maakt
waarin wij wonen

 

Zon. Zaan. Sloepen.

Ter gelegenheid van de 15e Slag om de Zaan op 21 april schreef stadsdichter Jeroen van Leeuwen een gedicht en droeg daarmee bij aan de feestvreugde.

Slag om de Zaan

Ware watermensen verplaatsen
vijftien grenzen als haar
Fijne rimpels aan de oppervlakte
Vervormen tot strak kolkende vooruitgang

Drang tot woest beuken
door pols-slag golvend
Over toveren gesproken
De lente is in ons gezicht ontploft
de knop zocht een moment van rust
Rust?
Komt wel weer aan de kant

Eerst strijden de partijen met riemen
Teams zij aan zij in de voorste linie
Geweldloze maritieme oorlogvoering
op deze eeuwenoude veenrivier
Steken onder het Zaanwatervlak
varen naar later met open vizier
Een podiumdier ziet
van drie treden slechts de hoogste positie
van zegevieren

Meedoen is belangrijker dan winnen
maar toch..
Soms is het goed om een goed boek te lezen
Soms is het goed om in een sloep te racen
Mogen de beste schippers winnen
met harde humor om vuur aan boord te blussen

We drinken op kristallen vlakjes
Diamant vloeibaar mozaiek
ontroering in zomerthee
zweef hier mee
door de meest noordelijke neutronenzee

Scheepsladingen zeeslagen
op paarden gespeeld
Blaren op palmen
Na verloop van tijd werd het eelt
Dat scheelt veel
wanneer het tempo hoog ligt
Ook al ervaart men mist
Er is helikopterview
overzicht met ogen dicht
Betoverd licht buiten het bereik
van ankers en levende ketenen
Boegbeelden springen door bladspiegels
genoeg beweegredenen

 

Jeroen van Leeuwen