Het is altijd mei in de poëzie!

Wat hebben Herman Gorter en jonge dichters van nu met elkaar te maken? Op het eerste oog misschien niets. Voor mij kwamen ze dit weekend samen. Deze zondagmorgen puzzelde ik nog wat aan het gedicht over Herman Gorter voor de Literaire Salon in het Zaantheater, en gebruik daarin zijn zin ‘bloesem dat uit zijn hulsel barst’.  Ongeveer die zin hoorde ik gisteravond bij de Poetry Circle in Amsterdam, waar jongeren tussen 15-25 jaar Spoken Word bedrijven.

Ongeveer die zin omschrijft mijn beleving van de avond in Amsterdam. Jongeren die wat te zeggen hebben, onzeker zijn en dat samen overwinnen, gebruik maken van hun eigen stem, hun eigen inzicht. Jongeren die gaan bloeien. ‘Een nieuwe lente, een nieuw geluid’ om maar met Gorter te spreken.Ik ben enthousiast. Over Herman Gorter én over de dichters bij Poetry Circle. En puzzelde nog wat aan het gedicht, dit is het geworden:

Herman Gorter, en dan

Een februarizon spartelt over het knerspende ijs van de Zaan,
zoent een vader, een moeder. Met zachte krakende kussen
fuseren twee cellen tot één schittering in het echtelijk bed
Een komeet, een licht aan de donkere hemel
bedreven in het verbeelden
van wat mooi, wat schoon,
wat zinnenstrelend is

Het zaad van de vader legt geen woorden in de mond
Moeders zachte ogen kijken, haar handen leiden – zonder sturen
De boreling wordt geen spreker van genen
Zijn gedachten: een oerknal in november 1864
Zijn schepper doopte hem met vloeibaar inkt

Het ijs onder zijn sterke beentjes smelt door het warme gefluister
van zijn moeder. Hij herhaalt haar Griekse alfabet
Herhaalt klanken. Ontdekt melodie in het spreken
Poëzie in woorden. Woorden in alles
Het groene gras. De blauwe koepel
Na een vertraagde ontsluiting
wordt de dichter geboren

Zijn volle lippen raken lichtvoetige nymphen
fluiten verzen vol verlangen, vol vuur
De liefde – licht als zuurstof – katalysator
voor sensitieve literatuur

Zijn polygame hart verwijdt, bestrijdt,
komt in beweging tegen oneerlijkheid
Hij vangt de bal van verontwaardiging
in bevrijdende woorden
vol van zijn natuur:

een explosief dat sporen uitgooit en
als een bloesem uit zijn hulsel barst
Zijn kinderloze zwijgen als dravende paarden
die zweven boven de weide
vol madelieven en boterbloemen
Zijn draden zijn geweven in ons nest van woorden
In onze poëzie fluiten vogels zijn melodie
Zijn meisjes spelen een reidans in
ons fonkelende landschap
waar frisgroene flapbladeren
zich ontrollen en cirkelen
naar de zon

Het is Mei. Voor altijd mei

©ellis van atten – stadsdichter 075

Lintjesregen

De dag voor Koningsdag maakten de stadsdichters deel uit van een mooie traditie. De Lintjesregen. Voor de acht gedecoreerden was het een verrassing. Stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten verdiepten zich in de traditie, schreven een gedicht en hadden het voorrecht deze voor te dragen in de raadzaal.

Wie draagt het land waarin wij wonen?

De kroon onschendbaar vaak elders op zijn troon
belegt boterhammen ceremonieel op een basisschool
laat land besturen over aan het kabinet
Een echt paleis heeft twee verschillende kamers
sinds de Verlichting ontstaan
Dit is het land
waarin wij wonen

Provinciaal gedeputeerd gekozen staten aangevoerd
door een commissaris prinsgezind, spinnen draden
plaveien wegen, heien regels, bouwen bruggen
tussen dorpen, steden en landelijk beleid
wandelen door tijd tussen Den Haag en uw stad
Dit is de provincie
waarin wij wonen

Glinsterende slingers om de ambtsketen rusten
op brede schouders van de burgemeester
Wakend over veiligheid, blik gericht
op actualiteit en criminaliteit. Op locatie koffie drinken
knippen in linten en spelden pinnen met erecode
voor een heldere blik op de dagelijkse dingen
Dit is de stad
waarin wij wonen

Bezige bijen, belangeloze inzet, vangnet, kloppend
hart van het werkvolk, zoemen zachtjes tot de korf
wordt opengezet. Imker met open ogen, open oren
geeft met gesloten mond wijze honingraat
in een gefluisterd briefgeheim aan de koning

Maanden onderweg geweest, verwachtingsvolle dracht
Burgemeesterstempels, commissarishanden schudden
Een kind is ter wereld gebracht. Roze wolkenwevers
laten lintjes regenen over ingezetenen
De kroon in volle glorie door onderscheidende kracht

Het heeft de koning behaagd
te tekenen met ridderlijke ganzenveer
omdat hij weet

Wie het land draagt
wie de stad maakt
waarin wij wonen

 

Lijst 17. Onverkiesbaar, wel te volgen

Een periode van debatten en campagne voeren sloten uw stadsdichters af met een gedicht tijdens de installatie van de kersverse gemeenteraadsleden. We leefden onszelf in door een aantal weken geleden zelf een campagne te starten met lijst 17: Stadsdichter075. Een vrolijke dichterlijke partij die niet op het stembiljet terecht kwam.  Teleurgesteld? Nou nee. Fijn dat er mensen zijn die willen besturen enzo, wij doen liever iets met woorden.  Heeft het ons wat opgeleverd? Ja. We zijn nu, naast Twitter, ook te volgen op Facebook en Instagram. En:

DICHTERLIJK RESULTAAT VOOR DE RAAD

In de weken voor de verkiezingen schreven wij al aan dit gedicht. Voegden er nog wat tips van bezoekers van de Culturele Raad Zaanstad in en moesten twee dagen er voor toch ook nog iets kwijt over de hertelling. Dit is het geworden: Een Raadgedicht

Terugkijken kan ook HIER.

LIJST 17: STADSDICHTER075

Wat waren we blij met alle steun. We mochten filmen in de raadzaal, ons promotiefilmpje kwam bij De Orkaan online, een vriendin maakte een poster en we infiltreerden bij een bestaande partij om ons onder de Zaanse burgers te begeven. Daar konden we ons volledige programma ventileren: 

 

ZAANSE POëZIE POLITIEK of andersom…

 

AFSCHEID VAN LIJST 17

Op de verkiezingsdag bleek dat lijst 17 niet op het stemformulier te vinden was, we bereidden ons voor op een afscheid. Tijdens het voorprogramma van de Culturele Raad Zaanstad kregen we die gelegenheid. En passant namen we nog wat boodschappen van het publiek mee om te verwerken in het gedicht voor de nieuwe gemeenteraad.

Ten afscheid van onze politieke carrière schreven we dit gedicht:

 

Zaanse poëzie politiek

Met een verzameling woorden zinnig verbonden
wilden we de politiek verdichten, misschien verlichten
Een zetel hebben we niet gewonnen
Daarom schrappen we, zoals het schrijvers vaker vergaat

Lijst 17

STADSDICHTER075

Tot de volgende verkiezingen wordt er verder geschaafd
aan onze vier programmapunten:

Poëzie is van ons allemaal en ideaal als gemeenschappelijke taal

Poëzie is geschikt om de Zaan en andere kloven te overbruggen

De stadsdichter wordt gekozen door de participerende Zaanse burger

Politiek moet op rijm! Met wat er leeft in de Zaanse maatschappij

Voor het stemmen de deur uit
na de uitslag in de banken
is het lot van gemeenteraadsleden
op afstand van uw adviezen, raad en ideeën
Deel ze met ons, in het kader van poëzieparticipatie
verwerken wij ze in het installatiegedicht
voor de nieuwe volksdelegatie
Laat u horen! Dat is ware poëzie!

Stadsdichter075. Niet gekozen. Wel te volgen.

Raadgedicht

Bij de installatie van de gemeenteraad van Zaanstad op 29 maart 2018 mochten de stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten enkele woorden spreken. Een hele eer.

Een Raadgedicht

In de ongedempte gracht spiegelen
gezichtsvertoningen om de macht
Pain de campagne met bubbelchampagne
aan de man gebracht met kleine verschillen
tegen elkaar afgezet.Vergroot zichtbaar
in lokaal debat. Een vraag speelt op:
wilt u meer of minder kleine partijen in Zaanstad?

Meerkeuzevrijheid viert hoogtij in laag land
Oude koeien uit een sloot bij twijfel aan de waterstand
om zegeningen te hertellen. Vertrouwen komt te voet
en stijgt stevig in het zadel, maar teugels vieren moet
Diversiteit dwingt uitverkorenen in een poldermodel

Liberaal, conservatief, progressief, lokaal
doorbrekend, democratisch, confessioneel en sociaal
Constructrieve poldercoalitie en dito oppositie
gebundeld in de Zaanse raadzaal
 
Gezocht naar goede adviezen voor een wijze raad.
Door transparantie geen denken aan verraad.
Dan is hier de raad van verzet.
In het verzetten van bergen werk.
 Zo verzetten we onze zinnen door zingeving.
Bestuurslichaam binnen het bindweefsel. 
Bloeitijd van indirecte democratie.
Geen directie van een multinational in de hoogste schaal.
meer trots op de eer van dit gezicht regionaal. 

Betrokken, bevlogen bewonersafvaardiging met lef
achter het stuur in wisselende weersomstandigheden
Ongenuanceerde fatsoenlijkheden bevriezen en ontdooien
in deze stad met een grote groene bek, rekbaar
zijn de grenzen van het Zaanse hart als het water
aan de lippen staat van burgers en buitenlui
Dan zet deze stad de sluizen open
Voor iedereen is plek

Diversiteit bevorderen door vele belangen te dienen.
Voor de mensen.
 ideologieën vloeien in elkaar over tot bont gekleurde compromissen.
Laten we ons zo min mogelijk vergissen tijdens het beslissen. Verlicht door juiste kennis van de  Zaanstreek.
Waar het water spiegelt alsof het zichzelf aankeek.
Besluiten nemen over sloten dempen en het bouwen van luchthuizen.  Verkeerslichten knipperen geruisloos toch overstemmen we duizenden auto’s die suizen. Het luistert nauw.
Construeer naast woningen busbruggen over snelfietspaden
Referenda in volle agenda’s waar we selfies maken.

Beeldspraak vertalen in lange zinnen
Helderheid scheppen met een komma hier en daar
In die pauzes luisteren naar geluiden in de wind
Voetstappen over Zaanse schelpenpaden
door polders, langs dijken en kades
fluisteren verlangens van de zwijgzamen
die hun stem verloren in de kantlijn

Formeel op formulieren, informeel na een debat samenkomen.
Respecteer een andere mening zonder cirkelzaag in bomen, wortels voor houvast zijn heipalen in zompige gronden. Design een nieuwe skyline in de volgende ronde. Tegengestelde krachten bij het krieken van de dag kunnen eenheid vormen tot positief gezag met gemeenschappelijke prestaties
Voor poëtische zinnen zoek plantsoenplekken vol inspiratie

Via een degelijk gecontroleerd proces
is Zaanstad met zakelijke installatietechnieken
in uw handen gelegd. Openbare belangenbeharting
Eervolle functie. Grote verantwoordelijheid
Onze felicitaties voor deze democratie
en u veel succes en plezier gewenst

© Jeroen van Leeuwen & Ellis van Atten

Zaanse Jongeren Poëziewedstrijd 2018

Ooit een mooi, spannend, lief of grappig gedicht geschreven? Of ben je dat van plan? Doe mee aan deze wedstrijd voor Zaanse Jongeren van 12 tot en met 18 jaar! Inzenden kan vanaf 31 maart tot en met 25 mei, met schrijven kun je nu al beginnen! Tijdens de finale op 10 juni (19:30-21:30 ) in de artiestenfoyer van het Zaantheater wordt de winnaar bekend gemaakt en worden de prijzen verdeeld. Lees verder voor informatie.

Wie kunnen er mee doen?

Jongeren van 12 tot en met 18 jaar, die in Zaanstad wonen of in Zaanstad naar school gaan.

Hoe doe je mee?

Tussen 31 maart en 25 mei kun je twee of drie gedichten mailen naar stadsdichter075@gmail.com. Het liefste als word-document, maar een foto mag ook. Vermeld in de mail: je volledige naam, je leeftijd, waar je naar school gaat en je mobiele telefoonnummer.

De gedichten mogen overal over gaan, mogen kort of lang zijn, rijmen of niet, verdrietig zijn of vrolijk. Wel moeten ze in het Nederlands.

Voor 1 juni hoor je of je bij de laatste tien hoort en wordt je uitgenodigd voor de finale op zondagavond 10 juni in de artiestenfoyer in het Zaantheater. Houd die datum alvast vrij!

Wat kun je winnen?

Dat is nog niet helemaal zeker, maar prijzen komen er! Zodra we meer weten, laten we dat weten. Hier en op de Facebookpagina van Stadsdichter075.

Tips en trics

Natuurlijk kun je de leraar Nederlands om hulp of advies vragen. Je mag ook een vraag stellen aan de stadsdichters van Zaanstad Jeroen en Ellis via Facebook of mail.

Het belangrijkste is dat je schrijft over iets dat je zelf interessant vindt! En als je al eens een gedicht hebt geschreven en er tevreden over bent, kun je die natuurlijk ook insturen.

Veel succes!

 

 

Partijprogramma lijst 17 Stadsdichter075

Stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten schreven een partijprogramma voor een fictieve Zaanse politieke partij.

Zaanse Politieke Poëzie
 
Hier volgt een uitzending in de zendtijd van Zaanse politieke partijen
Uuuuh Zaanse Poëzie
 
Contractueel is onze neutraliteit vastgelegd
Wij hebben ons daarbij neergelegd want
het ontbreekt ons aan politieke ambitie
we delen slechts onze poëzie
 
Daarom geven wij u:  Lijst 17
 
Stadsdichter075
met vier programmapunten
 
Poëzie is van ons allemaal en ideaal als gemeenschappelijke taal
Politieke boodschappen
in ambtelijke idiomen uitgesproken
Veelkleurige vijver
waar talen en dialecten samenkomen
Stormen in een glas vol oneliners
Emotioneel beladen. Politiek bewogen
woorden gewogen op de schaal
van de dichter brengen
witruimte tussen regels
Spreken is zilver
Zwijgen blanco instemmen?
Of tijd om te luisteren?
Dat is klatergoud
 
Poëzie is geschikt om de Zaan en andere kloven te overbruggen
Verstaan. Bruggen slaan
zonder blauwe plekken
Stevige bezems vegen
werelden in de Zaan
Breed palet. Kleurenvlekken
Rare kwasten. Eigenheid
Authentieke fantasten
Taal. Kunst. Cultuur
Lijm en schuurpapier
 
De stadsdichter wordt gekozen door de participerende Zaanse burger
Op het pluche zetelt goede raad
In konijnenvacht
De hele nacht gewacht
op de eerste filosofische trein 
Ook ik heb een stem
Maak gebruik van rechten
Kies voor verdoving
Kies voor verstand
Het volk in achterkamers
Leest boeken
Recht uw rug
Blijf vechten
voor idealen
Arbeidersklasse klimt binnen één nacht
Tot op de top van Randstad
stilte voor glaswater-storm
geblazen bubbels koolzuur
Hoe werkt de geclusterde cultuur?
 
Politiek moet op rijm! Met wat er leeft in de Zaanse maatschappij
Politiek bewusteloos-
Er zijn een hoop mieren
Die zich verstoppen, wie is geklopt.
Duw die lijst.
Gebiedende wijs-heid
In debat
in het dorp
in de stad
Zaans de stem
Breng kolkende cultuur lokaal
Nachtegaal bezingt een vroeger klaslokaal
Uit deze rode rivier
Stroomt pracht en praal
Over de slootkant
Vertelt men een machtig verhaal
 
Volg Jeroen voor rijm en alliteratie, lange woordenstromen zonder spaties
Volg Ellis voor de vrouwelijke touch en de praktische organisatie
Voor wat betreft de politiek, krijgt u van ons maar één advies
Luister vooral naar uw eigen stem
Dat is ware poëzie
 
©Jeroen van Leeuwen & Ellis van Atten

Literaire Salon: Nescio

Stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten lieten zich voor de Literaire Salon van 4 februari 2018 in het Zaantheater inspireren door het werk van schrijver Nescio met een knipoog naar vogelschilder Rein Stuurman. En met geluidjes.

 

Zijn leven een gedicht

Dralende dolende dromer in driedelig grijs
draait kaarten op kantoor, verhaspelt teksten
stuurt, schuurt en verwoordt natuur tussen grauw en groen
De zin van korte zinnen in spreektaal geschetst
Gedragen wintervacht op volle waarde ingeschat
Nadat de auteur bevroor, verloren lezers het vlies
Kijken van Muiden naar Ransdorp en terug
onder schitterende teere lucht
het ware leven

Zien is kennen
Oosterse oktobermaan schijnt door nevel in India
over brede wegen en vele bomen. In gebroken tijdsloten
springen met polsstok over sloten. Het stroomt vanzelf
opgelost in wind naar gelinieerde velden met woorden
Overdraagbaar beeld zet  tijd stil in kwajongensdromen
Verlangen naar vrij vrolijk zonder fronsrimpels
in lichtmetaal kraakwater. Muggen dansen in de zon
Gevallen bladeren composteren en conserveren
het jongetje onder een steen

Zien is kennen
Verbazing in verhalen van vogelvrije fantasie. Pionier
over een schaakbord zonder hokjesgeest
Hemelbestormer, wereldwandelaar door het wijde veld
De dieren menselijk in dit kleverige leefgebied waar
steden opdoemen. Ze fokken maar raak!
Het bijgeloof van reisgenoten vluchtig in rook opgegaan.
De laatste ademtocht van tollende toeschouwers
Afstandelijk onbeschreven zachtmoedigheid
Is een dagboek gemeenschappelijk grondbezit?
Ik weet alles

Ik weet het niet
Zien is kennen

Dichtertje worden en dan hard vallen in titanenstrijd aan
tafel gedekt door den Uitvreter. Herkauwde frases verlegd
Geef hem geen vinger is een vuistregel. Huisregel:
Krakende karigheid bij het krieken van de dag
Bescheiden boekhouding bijhouden van het Nederlandse landschap
Hersenspinsels in papieren muren opgesloten
Als dit geheim verraden wordt, ligt het karakter bloot
Analogieën gestolen. Schoonheid zichtbaar
Wij nemen zijn hand
Is zien kennen?

Zijn leven een gedicht

Ik ben een terugkijker

Wie geeft antwoord op de laatste vragen?

Ik weet het niet
Schrijft u over mij maar weinig tot niets